کارشناسان علوم رفتاری، متخصصان روانپزشکی و روانشناسان بالینی هفت معیار را به صورت جهانی به عنوان ملاک برای تفکیک افراد مصرف کننده تفننی یا داری سوء مصرف مواد مخدر از مصرف کننده‌های حرفه‌ای اعلام کرده‌اند.

 

عضو اتاق فکر ستاد مبارزه با مواد مخدر با عنوان این مطلب گفت : شناخت معتادان حرفه‌ای و دائم و تفکیک میان آنها و افرادی که دچار سوء مصرف مواد مخدر هستند و یا به صورت تفننی مواد مصرف می‌کنند به لحاظ نحوه مواجه و رفتار با آنها اهمیت بسیار زیادی دارد.

 

دکتر فرهاد طارمیان افزود : نباید فراموش کنیم که هیچ فردی به یکباره به مواد مخدر معتاد یا وابسته نمی‌شود بلکه به صورت تدریجی در طی یک مسیری که شروع آن به احتمال زیاد با مصرف تفننی بوده آغاز شده است اما با این همه در انتهای این مسیر همه افراد معتاد یکسری علائم و مشخصات واحدی دارند.

 

هیچ فردی به یکباره به مواد مخدر معتاد نمی‌شود بلکه به صورت تدریجی طی یک مسیری که شروع آن با مصرف تفننی بوده آغاز شده اما در انتهای این مسیر همه افراد معتاد علائم مشترکی دارند

 

دکتر فرهاد طارمیان استادیار دانشگاه علوم پزشکی زنجان با برشمردن این 7 معیار تصریح کرد : این علائم و مشخصه‌ها هم به صورت جسمی و هم به صورت روانی پدیدار می‌شود که اولین آنها را می‌توان بالا رفتن تحمل پذیری بدن فرد مصرف کننده نسبت به این مواد دانست، به گونه‌ای که سلول‌ها و گیرنده‌های مغزی به مرور زمان حساسیت خود را نسبت به آن از دست می‌دهد.

 

دکتر طارمیان تاکید کرد : در مغز انسان دو دردکش طبیعی به نامهای " هنروفین " و " اینکفالین " تولید می‌شود که برخی از مواد مخدر مانند تریاک و مشتقات آن اثراتی مشابه آنها دارند و به دلیل این وجه تشابه در زمان مصرف به تدریج جای این دردکش‌ها را می‌گیرد.

 

این پژوهشگر اعتیاد در ادامه با اشاره دلایل بالارفتن آستانه تحمل پذیری بدن فرد نسبت به مواد مخدر گفت : این ناحیه از مغز که وظیفه تولید این درد کشها را دارد از این پس به صورت طبیعی نیاز بدن را تامین نمی‌کند و چون به ماده دیگری وابسته شده به مرور نیازمند میزان بیشتری از آن است و به همین شکل میزان مصرف بالا می‌رود.

 

دکتر طارمیان در رابطه با دومین مشخصه این افراد تصریح کرد : بر اثر نرسیدن مواد به بدن فرد معتاد جسم او شروع به نشان دادن واکنشهای می‌کند که برخی از آنها فیزیکی و برخی دیگر نیز روانی هستند این واکنشها به صورت ظاهری به شکل چرت زدن، درد عضلانی ، شکم درد و دل پیچه، درد استخوانی، تهوع، بی قراری، اظطراب و ... بروز می‌دهد که البته برای مصرف مواد گوناگون این واکنش متفاوت است.

 

عضو اتاق فکر ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه اظهار داشت : سومین مشخصه این افراد این است که آنها کنترل خود را روی میزان مصرف از دست می‌دهند و در یک دوره زمانی اندازه مصرف‌شان به شدت بالا رفته و جالب اینکه خود نیز به هیچ وجه انتظار چنین چیزی را نداشته‌اند.

 

هر فردی 3 یا 5 مورد از این نشانه‌ها را از خود بروز دهد بر اساس معیارهای جهانی و علمی یک معتاد حرفه‌ای و دائم محسوب می‌شود

 

 آنگونه که دکتر طارمیان اعلام می‌کند چهارمین خصوصیت افراد حرفه‌ای وابسته به مواد مخدر این است که تاکنون چندین بار برای ترک مصرف اقدام کرده اما هر بار با عدم موفقیت در این کار با یک دوره عود مصرف همراه بوده‌اند و پنجمین راه برای شناخت آنها نیز این است که این افراد به رغم اینکه به دلیل مصرف دچار مشکلات حاد و عدیده‌ای مانند یک بیماری شدید شده‌اند اما با این وجود با بی‌توجهی دست از مصرف مواد نمی‌کشند.

 

استادیار دانشگاه علوم پزشکی زنجان ششمین و هفتمین نشانه این افراد را ضعف شدید و نابسامانی مفرط در رفتارهای اجتماعی مانند شغل و تحصیل و مصرف مواد در شرایط بسیار خطرناک و عجیب بر شمرد و تاکید کرد : هر فردی 3 یا 5 مورد از این نشانه ها را از خود بروز دهد بر اساس معیارهای جهانی و علمی یک معتاد حرفه ای و دائم محسوب می شود.

 

طارمیان در پایان با تاکید بر اینکه این معیارها در همه کتاب‌ها و مرجع‌های علمی یکسان است یادآور شد: برای شناخت یک معتاد حرفه‌ای باید این علائم را بررسی کرد و اگر این نشانه‌ها در فرد مشکوکی نبود آنگاه مسئله سوء مصرف و مصرف تفننی مطرح می‌شود.